Üreticilerin Azalıp Tüketicilerin Çoğalması
İktisad Risalesi'nde, iktisatsızlık yüzünden tüketicilerin çoğalacağı ve üreticilerin azalacağı belirtiliyor. Halbuki günümüz ekonomi anlayışına göre alış-veriş yaptıkça ekonomi canlanmaktadır. Bunu izah eder misiniz?
Cevap
Bahsettiğiniz iki şey birbirine ters değil. Hem farklı şeyler.
Üstadın kasdettiği, toplumda üreticilerin, yani tarım, sanayi ve ticarette üretim yapan, para kazanan ve toplumdaki zenginliği arttıranların azalması ve devletten maaş alarak üretim yapmadan yaşayan insanların çoğalması ile ekonomi hızla geriler, devletin hazinesi de boşalır demektir.
Sizin dediğinizde ise, toplumun üretici ve tüketici bütün kesimlerinin paralarını yastık altına hapsetmeyip alış verişi canlandırılması tavsiye ediliyor.
Yani bir yandan üretim arttırılırken, bir yandan da alış veriş artabilir. Birbirine engel olmaz, hatta vesile olur.