"Hürriyet, umûmî efradın zerrât-ı hürriyâtının muhassalıdır." ne demektir?

“S: Hürriyeti bize çok fenâ tefsîr etmişler. Hatta âdetâ hürriyette insan, her ne sefâhet ve rezâlet işlese, başkasına zarar etmemek şartıyla bir şey denilmez. Acaba böyle midir?

 C: Öyleler hürriyeti değil, belki sefâhet ve rezâletlerini i‘lân ile çocuk bahanesi gibi bir hezeyan ediyorlar. Zîrâ nâzenîn hürriyet, âdâb-ı şerîatla müteeddibe ve mütezeyyi­nedir. Yoksa sefâhet ve rezâletteki hürriyet, hürriyet değildir.

Belki hayvanlıktır, şeytanın istibdâdıdır, nefs-i emmâ­reye esîr olmaktır. Hürriyet, umûmî efradın zerrât-ı hürriyâtının muhassalıdır. Hürriyetin şânı odur ki, ne nefsine, ne gayrıya zararı dokunmasın. 

Belki hürriyet budur ki, kānûn-u adâlet ve te’dîbden başka, hiç kimse kimseye tahakküm etmesin. Herkesin hukuku mahfûz kalsın. Herkes harekât-ı meşrûasında şâhâne serbest olsun. لَا يَجْعَلْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا اَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللّٰهِ nehyinin sırrına mazhar olsun.” (Münazarat)

"Hürriyet, umûmî efradın zerrât-ı hürriyâtının muhassalıdır." Yani toplumdaki her ferd hür olursa umumi bir hürriyet olur. Sadece bazı azınlıkların hür olması değil; toplumda yaşayan herkesin hür olmasını ifade eder. Hürriyet en küçük ferde kadar inebilmelidir. Yoksa sadece bazılara hürriyet gerçek hürriyet değildir.

Bununla birlikte hürriyet sınırsız değildir. Başkasının hakkının başladığı yere kadardır. Hürriyet, şeytanın ve nefsinin esiri olup helal haram demeden her istediğini yapmak değildir.  Belki bizi yoktan var edip besleyip büyüten Rabbimize karşı sorumluluklarımızı bilip O’nun emir ve nehiyleri çerçevesinde yaşayıp nefsine değil O’na kul olmaktır. Çünkü İnsan hürdür fakat Allah’ın abdi ve kuludur.

Yine hürriyet, ne kendine ne de başkasına zarar vermemek, şeriatın emirleriyle onu edeplendirip ve güzelleştirmek ve herkesin hakkını muhafaza etmektir.

Meşru Hürriyet herkesin hakkıdır. Ve İslam başkasının hürrüyetine dokunma da ne yaparsan yap, her türlü rezilliği işle demez. Kendine dahi zarar veremezsin der. Zira herşey sana emanettir. Hukukullah ve hukuku ibada riayet etmekle insan hür olur.

Ayrıca bakınız:

/soru-cevap/bediuzzaman-ve-hurriyet